ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC ...
ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC ...
ISSN (Online) 2812-9636
INSTITUCIJA:
ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC
GLAVNI I ODGOVORNI UREDNIK:
Dr Jasmina Nikolić, direktorka Istorijskog arhiva Požarevac
AUTOR I UREDNIK PORTALA:
Dr Jasmina Nikolić
TEHNIČKI UREDNIK:
Aleksandra Bogdanović
AUTORI:
Dr Jasmina Nikolić
Dr Dragana Miloradović
Nataša Milošević Dulić
MIrjana Stepanović
POČETAK
1.10.2021.
STATUS:
U toku
___________________________
KONTAKT PODACI:
ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC
DR VOJE DULIĆA 10
12000 POŽAREVAC
REPUBLIKA SRBIJA
www.arhivpozarevac.org.rs
info@arhivpozarevac.org.rs
+381.12.523.082
Svaki esnaf imao je svog zaštitnika – patrona. Pekari su slavili Sv. Atanasija, kovači Sv. Iliju, boltadžije Sv.Trojicu... Obeležavanje esnafske slave uvek je ostalo u domenu muških članova esnafa. Žene su, sem spremanja svečane gozbe, bile isključene iz slavlja. Ali kada udruženje zanatlija pravi esnafsku zabavu u hotelu „Grand“ ili „Srpska kruna“ – to je već prilika da `majstorica` sa kćerima bude doterana i da se prikaže u najboljem svetlu.
Spretne domaćice posebno su pristavljale jela za najveći kućni porodični praznik – slavu. U čast patrona porodice slava se `dvorila` - domaćin negde nije ni sedao sa ostalim gostima već je `služio slavu`, dok ženama nije bilo dozvoljeno ni da izađu iz kujne. Kod drugih porodica, domaćin sedi sa gostima, domaćica poslužuje dodajući jela na veliku slavsku trpezu. Kod najimućnijih gradskih porodica dolazilo se na `čestitanje slave` - kratko posluženje i odlazak dalje, na drugo čestitanje... I danas su se sva tri oblika obeležavanja slave u Požarevcu zadržala – od najpatrijarhalnijeg, kada i domaćin služi, do najjednostavnijeg posluženja delikatesnim zalogajima.
Proslavljanje slave u domu je bio dan i za mirenja, bratimljenja, sklapanja poznanstava među mladima, okumljivanja za buduća veselja, susret svih generacija i oba pola. Gradske kuće otvarale su se za širi krug posetilaca jedino na dan slave, ali običaj proslavljanja slave ostaje u domenu sfere privatnog.
U periodu između dva svetska rata u velikom broju požarevačkog lista "Građanin" nailazi se na oglase da zbog bolesti ili teške imovne situacije ove godine neko neće proslavljati slavu sem u krugu najuže porodice...
Običaj čestitanja novogodišnjih i božićnih praznika slanjem pisanih čestitki u međuratnom periodu proširio se i na čestitanje verskih praznika - Božića, Uskrsa, ali i slave. U zbirci Istorijskog arhiva Požarevac nalaze se i nekoliko čestitki posvećenih čestitanju slave Svetog Nikole.
Ovom arhivalijom meseca slavarima čestitamo Nikoljdan - slavu najčešćoj kod Srba.
Fotografija: Čestitka za Svetog Nikolu upućena iz Beograda Božidaru Ristiću, opančaru iz Požarevca, sa adresom u ulici Nemanjina br. 49, 1933. godine.
Istorijski arhiv Požarevac, Zbirka Varia 441.
Odabrala: dr Dragana Miloradović, arhivski savetnik
© 2021 ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC. SVA PRAVA ZADRŽANA.